Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Είναι λογικό να έχουμε όλοι επικεντρωθεί στα μέτρα και τα αντίμετρα, την διαδικασία μέσω της οποίας θα τεθούν σε ισχύ τα μεν και τα δεν, τις επιπτώσεις και τα αντίστοιχα πιθανά οφέλη, ποιοι και πόσο επηρεάζονται και ποιοι επηρεάζονται περισσότερο από τα μέτρα, αν είναι πιθανή η ενεργοποίηση των αντίμετρων και πόση ταξικότητα υπάρχει στη διάρθρωση τους.

Το μεσοπρόθεσμο όμως περιλαμβάνει δυο σημαντικές προβλέψεις που ανατρέπουν όλη την ουσία της συμφωνίας. Έχω γράψει πολλές φορές ότι  στόχος όλων των μερών είναι η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές μέχρι τα μέσα του 2018, προφανώς πριν την λήξη του υπάρχοντος προγράμματος. Όπως γίνεται κατανοητό δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για νέα χρηματοδότηση την οποία οι δανειστές θέλουν να αποφύγουν με κάθε μέσο γιατί στο εσωτερικό των χωρών τους ο ευρωσκεπτικισμός έχει χτυπήσει κόκκινο και η συνέχιση της οικονομικής στήριξης στην Ελλάδα θα ήταν βούτυρο στο ψωμί των σκληροπυρηνικών αντιευρωπαϊστών.

Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο λοιπόν (κάτι η σιγουριά της συμφωνίας, κάτι η αναμονή για την παραμετρική ρύθμιση του χρέους, κάτι η ασθενική ανάπτυξη) ο στόχος θα επιτευχθεί και το σημερινό 5,6% θα συρρικνωθεί σε κάτι γύρω από το 4% ώστε να είναι σχετικά υποφερτή η επιβάρυνση, ειδικά αν ο πληθωρισμός έχει σταθεροποιηθεί σε θετικό πρόσημο, κοντά στο 2%.

Όλα αυτά ακούγονται σχετικά ιδανικά. Υπάρχει όμως το πρώτο μεγάλο αγκάθι. Οι προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης μέχρι το 2021 έχουν προσαρμοστεί προς τα κάτω σε ένα επίπεδο του 2%+, όταν οι αντίστοιχες αναλύσεις του 2014 μιλούσαν για σταθερή ανάπτυξη άνω του 3% για αρκετά χρόνια.

Ένα ΑΕΠ που συνεχίζει να μην αποκτά ισχυρή δυναμική δεν διασφαλίζει την βιωσιμότητα του χρέους ακόμη κι αν αυτό αποτυπωθεί τυπικά σε μια έκθεση του ΔΝΤ. Για να επιτευχθεί μια σημαντική αποκλιμάκωση του μέσα στα επόμενα έτη, αν δεν συνεισφέρουν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, θα πρέπει να υπάρξει διάθεση επιπρόσθετης αναδιάρθρωσης. Αλλιώς αν αφεθούμε στο έλεος των αγορών με την πρόβλεψη ότι τα επιτόκια δανεισμού μας θα μειωθούν σημαντικά φθάνοντας στον πολύ χαμηλό Ευρωπαϊκό μέσο όρο, τότε το πιθανότερο είναι αυτό να μην επιβεβαιωθεί και σύντομα δημοσιονομικά να εκτροχιαστούμε ξανά από τις νέες υψηλές απαιτήσεις αποπληρωμής του.

Το άλλο, μικρότερο μεν αλλά σημαντικό αγκάθι στην συμφωνία είναι οι προβλέψεις για έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις Ένα ποσό που επίσης συνεισφέρει στην μείωση του χρέους. Διαχρονικά οι απαιτήσεις των δανειστών ήταν υπερβολικές. Ποιος ξεχνά τα περιβόητα 50 δισ. που υπολόγιζαν να αποκομίσουν από το σύνολο των αποκρατικοποιήσεων. Ακόμη και τώρα που όλοι αναγνωρίζουν το ανεδαφικό μιας τέτοιας εξέλιξης, επιμένουν να προβλέπουν γύρω στα 2 δισ, κάθε χρόνο από αυτή την πηγή. Θυμίζω ότι το 2016, με αντίστοιχη πρόβλεψη, τα έσοδα δεν ξεπέρασαν τα 500 εκ.

Ακόμη λοιπόν κι αν όλα εξελιχτούν όπως πιστεύουν οι κυβερνητικοί παράγοντες η πιθανότητα ατυχήματος δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως και σε μεγάλο βαθμό δεν εξαρτάται από τις επιδόσεις τους. Κι αυτό θα πρέπει να μας ανησυχεί περισσότερο από όλα…